- MỞ TÀI KHOẢN TẠI BINANCE TRONG 1 PHÚT -

DEX là gì? (Decentralized Exchange) là một sàn giao dịch phi tập trung, cho phép người dùng giao dịch tiền điện tử mà không dựa vào tổ chức trung gian nào. Song, như vậy đã đủ hiểu rõ sàn DEX là gì chưa? Hay sàn DEX có điểm gì khác biệt so với những sàn tập trung (CEX) khác? Bài viết dưới đây, bitcoin-news.vn sẽ giúp các bạn hiểu thêm về nền tảng giao dịch mới này, dự kiến sẽ là xu hướng sàn giao dịch tiền điện tử của tương lai.

DEX là gì? Decentralized Exchange là gì?

DEX là gì? (Decentralized Exchange) là một sàn giao dịch phi tập trung, cho phép người dùng giao dịch tiền điện tử mà không dựa vào tổ chức trung gian nào.

Hơn nữa, DEX cũng không kiểm soát tiền của họ. Thay vào đó, mọi giao dịch đều diễn ra trực tiếp giữa người với người, thông qua một quy trình tự động.

Điểm khác biệt giữa phi tập trung và tập trung

Để hiểu rõ hơn về DEX là gì? Chúng ta cần biết các sàn giao dịch tiền điện tử luôn tồn tại trên hai trục cơ bản: Lưu ký và Tập trung hóa.

Lưu ký là gì?

Tính năng lưu ký tài sản đề cập đến người nắm giữ tài khoản trên sàn giao dịch.

Ví dụ: Khi bạn mua Bitcoin trên sàn Coinbase, số BTC đó sẽ hiển thị trong tài khoản Coinbase của bạn. Nhưng, bạn chưa thực sự sở hữu và kiểm soát số BTC đó.

Do đó, giải pháp tối ưu nhất là chuyển số BTC đó ra khỏi Coinbase, đến một địa chỉ ví khác mà bạn có quyền kiểm soát. Và khi Coinbase bị tấn công hoặc có vấn đề về kỹ thuật, bạn cũng không cần phải lo lắng về số BTC của mình.

Trên thực tế, đừng bao giờ tin vào lời hứa “tiền của bạn vẫn an toàn” từ các sàn giao dịch. Một khi nền tảng đó bị tấn công hoặc gặp sự cố hệ thống, mọi lời hứa chỉ còn là gió thoảng mây bay.

DEX được sinh ra để giải quyết vấn đề này.

Khi tham gia vào nền tảng, DEX để tất cả tiền trong ví riêng của người dùng. Sau đó, người dùng có thể tự gửi và xác nhận giao dịch từ ví cá nhân của mình thông qua trợ giúp từ Smart Contract.

Tính tập trung

Sàn giao dịch tập trung sẽ chứa một sổ lệnh Order Book, có nhiệm vụ xem xét tất cả các lệnh giao dịch đến và kết nối đến những người dùng.

Lúc này, phầm mềm trao đổi và máy chủ sẽ tự động thực hiện giao dịch.

Theo Tom Goldenberg (đến từ CoinDesk), 99% khối lượng giao dịch diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung. Đối với một số người, đây là thiếu sót rất lớn của lĩnh vực tiền điện tử. Do đó, nhu cầu xây dựng sàn giao dịch phi tập trung là tương lai mà các nhà phát triển nên nhắm đến.

Đối với những người khác, một sàn giao dịch nên có tính tập trung, tập quyền. Xét cho cùng, sàn giao dịch là một điểm tập hợp, nơi mọi người tụ tập để giao dịch. Tất nhiên, sàn phải là một thực thể duy nhất, nhanh chóng tạo điều kiện cho các giao dịch.

Hầu hết các cuộc tranh luận, cả hai bên đều có lý với lập luận của họ.

Những thách thức của việc xây dựng một sàn DEX là rất nhiều. Song, lợi ích của chúng cũng khó có thể phủ nhận.

DEX có điểm gì khác biệt so với những sàn tập trung (CEX)?

#1: Tính ẩn danh

Một số sàn giao dịch tập trung từng cho phép các tài khoản giao dịch ẩn danh trên nền tảng của họ.

Tuy nhiên, giới chính phủ lại phản đối chuyện này và buộc các sàn phải tuân thủ luật KYC và AML nghiêm ngặt.

Rất khó để giao dịch ẩn danh trên nền tảng trao đổi tiền điện tử tập trung. Ngược lại, sàn giao dịch phi tập trung là nơi mọi người đều có thể ẩn danh.

#2: Quyền kiểm soát quỹ

Người dùng sàn giao dịch tập trung phải nạp tiền vào sàn nếu muốn tham gia giao dịch. Song, những nguồn tiền này lại được kiểm soát bởi một dịch vụ giao dịch trung gian.

Đồng nghĩa Order Book, cũng như quyền lưu ký, đều nằm trong tay các dịch vụ nền tảng trên sàn tập trung.

Đối với sàn giao dịch phi tập trung, người dùng giao dịch trực tiếp với các Trader khác mà không cần thông qua máy chủ trung tâm.

Nguyên lý hoạt động của các sàn phi tập trung là không cần tín nhiệm. Do đó, người dùng lúc nào cũng nắm trong tay quyền quyết định đối với tiền của mình và mọi thương vụ giao dịch đều ngang hàng với nhau.

Để làm được như trên, các sàn DEX hiện nay quản lý tiền bằng các Smart Contract, cấp nguồn bởi Ethereum.

Một khi tiền được khoá vào trong hợp đồng, chỉ có những bên với Private Key thích hợp mới đụng đến chúng được. Trong hệ thống tập quyền, bạn phải nộp Private Key của mình, và tất cả Private Key của người dùng sẽ bị dồn lại, chờ Hacker vào lấy cắp.

Còn dưới hệ thống phân quyền, bạn sẽ luôn kiểm soát ví tiền điện tử của mình, miễn là bạn không để lộ nó cho một bên thứ ba nào đó thì tiền của bạn sẽ luôn an toàn trong an toàn trong Smart Contract của DEX.

#3: Tấn công Hack

Dưới đây là bảng thống kê cuộc tấn công lớn nhất đối với các sàn giao dịch tập trung.

Khác với những sàn tập quyền, DEX không bị bất kì chủ thể nào kiểm soát cả. Tất nhiên, Domain người dùng sử dụng để truy cập đến sàn vẫn là tập quyền. Nhưng sẽ không có ai kiểm soát thị trường giao dịch trên sàn cả, cũng như sàn cũng sẽ không được tổ chức chỉ trên một Server duy nhất.

Hiện tại, phần lớn các sàn giao dịch phi tập trung đều đang được xây dựng trên BlockchainEthereum và được hỗ trợ bởi Network các Node, thay vì server. Điều này đồng nghĩa với việc kẻ tấn công nếu muốn tiếp cận đến sàn thì phải tác động đến một nửa số Node trên Network, một chuyện vốn khó mà không cá nhân nào có thể làm nổi.

Tuy nhiên, đây cũng chính là nguyên do làm cho DEX gặp khó khăn trong việc thiết kế và thử nghiệm. Đó là một trong những lý do chính khiến việc phát triển DEX bị chậm lại.

Từ nãy giờ, chúng ta đã bàn đến những điểm mạnh của DEX, vậy khuyết điểm, hay những hạn chế của DEX là gì?

Hạn chế của DEX

Tuy là lựa chọn tốt hơn so với các sàn giao dịch tập quyền, các sàn giao dịch phi tập trung hiện tại chưa phải là 100% hoàn hảo.

#1: Tính khả dụng

Thách thức đầu tiên và lớn nhất là sự thân thiện với người dùng.

Tạo tài khoản trên một sàn giao dịch tập trung lớn là quá trình khá đơn giản.

Mặt khác, khi sử dụng DEX, nền tảng này yêu cầu người dùng kết nối với DApp hoặc thậm chí cài đặt bản DEX Client độc lập.

#2: Công cụ giao dịch bị đơn giản hóa

Trong khi các sàn giao dịch tập trung liên tục cung cấp nhiều công cụ tiên tiến; thậm chí có thể giúp một người không hiểu gì về Trade có thể hoạt động tốt trên nền tảng.

Các DEX ngày nay lại gặp nhiều trở ngại về vấn đề này. Giao dịch trên DEX thường chỉ bao gồm các lệnh mua hoặc bán đơn giản.

#3: Tính thanh khoản thấp

DEX chỉ chiếm khoảng 1% khối lượng giao dịch của thị trường tiền điện tử.

Kết quả, chỉ có giao dịch khối lượng thấp của các đồng tiền phổ biến là có thể diễn ra trên sàn. DEX không có đủ mức độ thanh khoản cho phép giao dịch khối lượng lớn và không có tổ chức tập trung nào cung cấp dịch vụ tạo thị trường.

#4: Độ trễ

Lẽ dĩ nhiên, khi giao dịch trên sàn, người dùng luôn muốn mọi thao tác diễn ra càng nhanh càng tốt. Vì nếu không, họ có thể bỏ lỡ biến động giá tốt ngay lập tức.

Song, thật không may, các DEX cho đến nay đều cho ra thời gian xử lý lệnh khá chậm. Vì tất cả các yêu cầu phải được thông qua trên Network phi tập trung.

Một số các sàn DEX phổ biến

EtherDelta và IDEX là hai trong số các sàn giao dịch phi tập trung được sử dụng nhiều nhất.

Sau đó, những cái tên tham gia gần đây hơn bao gồm, Bitsapes, Bitshares, Waves DEX và 0x – những sàn có tính linh hoạt cao hơn, hỗ trợ nhiều coin và nhiều tính năng hơn.

Hơn nữa, như được biết, sàn giao dịch OKEx có vẻ đang xây dựng Blockchain riêng, chuẩn bị ra mắt DEX.

DEX liệu có thể thay thế những sàn giao dịch tập trung?

Để nói DEX là xu hướng sàn giao dịch tiền điện tử của tương lai thì cũng không sai. Song, chúng vẫn chưa đủ 100% an toàn và hoàn hảo.

Sự cố EtherDelta vào tháng 12.2017 là minh chứng cho thấy DEX vẫn dễ bị tấn công phishing thông qua tên Domain của sàn.

Dù vậy, đặc điểm an ninh của DEX này vẫn giúp giảm thiểu tối đa khả năng hứng chịu thiệt hại. Những tài khoản nào sử dụng Meta Mask hay Ledger quản lý tiền vẫn sẽ tuyệt đối an toàn kể cả khi truy cập vào các trang Web lừa đảo. Và nếu bạn không để lộ Private Key trên những tên miền giả, tiền của bạn sẽ luôn an toàn trong Smart Contract.

Hơn nữa, các sàn giao dịch tập trung vẫn dễ sử dụng hơn. Đến với DEX, người dùng phải làm quen với khái niệm Smart Contract và ty tỷ những thứ phức tạp khác.

Hơn nữa, phiền toái là người dùng phải chuyển đi chuyển lại tiền từ ví cứng lên sàn, rồi từ sàn về ví một khi muốn giao dịch với ai đó.

Bên cạnh đó, người dùng phải lệ thuộc rất nhiều vào mạng lưới Ethereum mỗi khi muốn chuyển tiền hay mua bán. Nếu Network bị tắc nghẽn, người dùng phải chịu phí cao hay tệ nhất là treo máy.

Hiện tại, có rất nhiều người tin tưởng sàn giao dịch phi tập trung sẽ là tương lai của thị trường Cryptocurrency.

Do đó, hy vọng từ năm 2019 trở đi, các nhà phát triển sẽ thúc đẩy hơn nữa hình thức giao dịch vẫn còn rất sơ khai này, giúp khắc phục và giảm thiểu những thiệt hại do những vụ tấn công vào các sàn giao dịch tuân theo tiêu chuẩn tập trung ngày nay.